Debiut filmowy Floriana Henckel von Donnersmarck
"ŻYCIE NA PODSŁUCHU"
laureat europejskich nagród filmowych oraz zdobywca OSCARA 2007 w kategorii Najlepszy Film Zagraniczny
w Kinie Marzenie od 16 do 22 marca!
Swoim reżyserskim debiutem Florian Henckel von Donnersmarck dokonał czegoś niebywałego. Ukazał historię osadzoną w samym sercu NRD, nie uciekając się do półprawd czy kompromisów, jakimi były popularne ostatnio „NRD-owskie komedie” („Słoneczna aleja”, „Goodbye Lenin”). Przyglądając się życiu codziennemu za żelazną kurtyną, opisał mechanizmy władzy, które zapewniwszy systemowi panującemu w NRD trwałość, doprowadziły również do jego upadku. W uznaniu przenikliwości tego opisu, film został nagrodzony aż siedmioma Niemieckimi Nagrodami Filmowymi, w tym za najlepszy film, reżyserię, scenariusz i aktora oraz czterema Bavarian Film Awards oraz OSCAREM za Najlepszy Film Zagraniczny!
O filmie:
Listopad 1984 r., Izba Zatrzymań Hohenschönhausen. Kapitan Gerd Wiesler (Ulrich Mühe) skutecznie i bezlitośnie przesłuchuje więźnia podejrzanego o pomoc przyjacielowi w ucieczce z kraju. Wiesler nagrywa przesłuchanie, żeby zaprezentować metody używane dla pozyskania zeznań jako przykład swoim uczniom w Wyższej Szkole Stasi. Na premierze sztuki Georga Dreymana (Sebastian Koch), Wiesler ma okazję obserwować autora i odtwórczynię głównej roli, piękną aktorkę Christę-Marie Sieland. Wkrótce Anton Grubitz (Ulrich Tukur), zarządzający Departamentem Kultury w Stasi, wyda Wieslerowi rozkaz prowadzenia stałego nadzoru nad pisarzem, którego minister Hempf (Thomas Thieme) podejrzewa o nielojalność wobec Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności.
Gdy Dreyman przebywa poza domem, w jego mieszkaniu umieszczone zostają materiały podsłuchowe. Wiesler prowadzi nadzór nad poczynaniami twórcy ze strychu jego domu. Pierwszym sprawdzianem jego skuteczności są 40-te urodziny Dreymana, na które przybywa szereg jego przyjaciół ze świata kultury, m.in. bojkotowany reżyser jego dotychczasowych sztuk Albert Jerska, za którym pisarz bezskutecznie wstawiał się u ministra Hempfa. Jedną z zaproszonych jest także Christa-Maria Sieland. Jak zanotuje sam Wiesler, podsłuchiwany po zakończonym przyjęciu „odbywa z nią stosunek płciowy”.
Tymczasem Hempf coraz chętniej okazuje swoje uczucie aktorce, z którą od jakiegoś czasu romansuje. Obserwujący sytuację Wiesler postanawia zwrócić uwagę pisarza na zdradę kochanki. Dzwoni do jego drzwi w chwili, gdy aktorka wysiada z samochodu ministra. Urażony Dreyman nie daje po sobie jednak poznać, że wie o schadzkach Hempfa z jego partnerką.
Z dnia na dzień Wiesler czuje się coraz bardziej zdezorientowany, wracając po pracy do swoich prywatnych spraw. Ryzykując zdekonspirowanie, postanawia wynieść z mieszkania obserwowanego książkę i po raz pierwszy ma okazję przeczytać dzieło Bertolda Brechta. Ingeruje także w plany towarzyszki Dreymana. Przypadkowo spotyka aktorkę w barze, wychwala jej talent i prosi, aby pozostała wierna sobie, czym zniechęca ją do kolejnej schadzki z ministrem. Jego działalność staje się groźna dla całego systemu, gdy zaczyna fałszować notatki i nie donosi o planach Dreymana napisania artykułu, kompromitującego partię w oczach świata.
O produkcji:
Przed realizacją własnego scenariusza pt. „Życie na podsłuchu”, reżyser Florian Henckel von Donnersmarck poświęcił blisko 4 lata wnikliwym badaniom danych o Stasi. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 26 października 2004 roku i trwały 37 dni. Poza zgłębieniem literatury poświęconej temu tematowi, twórca odbył wielogodzinne rozmowy z naocznymi świadkami, byłymi funkcjonariuszami Stasi i jej ofiarami. Historycznymi konsultantami von Donnersmarcka byli profesor Manfred Wilke, przewodniczący Komisji ds. Badań nad Rządami Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności, Jörg Drieselman z Centrum Badań na Normannenstraße, były pułkownik Stasi Wolfgang Schmidt oraz Bert Neumenn, główny scenograf teatru Berliner Volksbühne. Przy filmie pracowało szereg innych osób, które doświadczyły prześladowań ze strony władz NRD, np. jeden z rekwizytorów trafił kiedyś do aresztu na Normannenstraße.
Twórcy filmu wyszli z założenia, że kręcenie w oryginalnych lokalizacjach ma pierwszorzędne znaczenie w filmie o tak ważnym historycznym temacie. Zdjęcia odbywały się m.in. w centrali Stasi na Normannenstraße, gdzie obecnie mieści się muzeum. To w tym budynku porucznik Grubitz odbywa rozmowy z swoimi zwierzchnikami i Wieslerem. Producent Max Wiedemann zauważa, że realizacja filmów o Berlinie z 1930 i 1984 roku jest równie kosztowna. Nie szczędzono zatem środków na odtworzenie charakterystycznego wyglądu NRD-owskich miast. Szczególnie wiele wysiłku kosztowało scenografów zamalowywanie grafitti, pokrywających niemal wszystkie mury w mieście. Praca okazała się wyjątkowo żmudna, bo po kilku godzinach nowoczesne „dzieła sztuki” pojawiały się na nowo.
Twórcy „Życie na podsłuchu” jako pierwsi i jak dotąd jedyni mieli dostęp do siedziby archiwów Stasi. Pokazano między innymi wielki zmechanizowany system składowania akt, który od czasu realizacji filmu zmodernizowano. Dane oczywiście zachowano, ale stary sposób ich przechowywania istnieje już tylko na taśmie celuloidowej.
Wysoka techniczna jakość filmu jest dziełem uznanych twórców, takich jak operator Hagen Bogdański („Nie ma dokad iść”), kostiumolog Gabriele Binder („Doubting Thomas”) i montażystka Patricia Rommel („Nigdzie w Afryce”, „Po tamtej stronie ciszy”). Sporo wysiłku i szczęścia wymagało pozyskanie laureata Oscara – Gabriela Yareda - do napisania muzyki do „Cudzego życia”. Skala tego przedsięwzięcia była nietypowa dla kompozytora, który zwykle pracuje nad wielomilionowymi produkcjami takimi jak „Utalentowany pan Ripley”. Jednak jakość scenariusza i wielkie zaangażowanie von Donnersmarcka przekonały Yareda do przygotowania ścieżki dźwiękowej, nagranej z Praską Orkiestrą Symfoniczną, jedną z najlepszych na świecie.
Obsada:
Martina Gedeck (Christa-Maria Sieland)
Urodzona w Monachium, studiowała na Freie Universität. Skończyła wydział aktorski w 1986 roku, a karierę sceniczną kontynuowała w Hamburgu, Berlinie i Frankfurcie. W filmie zadebiutowała w 1983 roku, a pierwszą poważną rolę zagrała w telewizyjnej produkcji Dominika Grafa „Die Beute” (1987/88). W latach 90. chętnie występowała w dziełach młodych twórców niemieckich, takich jak „Maybe, Maybe Not”, „Talk of the Town”, „Life is All You Get” i „Rossini”, za który otrzymała Niemiecką Nagrodę Filmową. Kolejną przyniósł jej cieszący się międzynarodową sławą film „Martha, Martha”. W 2006 roku otrzymała kolejną nominację za „Cząstki elementarne”.
Ulrich Mühe (Gerd Wiesler)
Urodzony w 1953 roku w Grimmie, miał zostać robotnikiem budowlanym, zanim zdecydował się na rozpoczęcie studiów aktorskich w Lipsku w 1975 roku. W 1983 roku przystąpił do Deutsches Theater. Zagrał w szeregu NRD-owskich produkcji przed przyjęciem roli, która przyniosła mu popularność – „Pajęcza sieć” Bernharda Wickiego. W latach 90. grał w filmach Michaela Hanekego „Wideo Benny’ego”, „Funny Games” oraz „Zamek”. Szczególną uwagę krytyki zwrócił jego występ jako doktora Mengelego w obrazie „Amen” Costy Gavrasa.
Sebastian Koch (Georg Dreyman)
Urodzony w 1962 roku, studiował w sławnej monachijskiej szkole Otto Falckenberga, a debiutował na deskach teatrów w Ulm, Darmstadt i Berlinie. Przepustką do szeregu ról telewizyjnych i kinowych była rola w „Todesspiel”. Występy Kocha w „Tanz mit Teufel” i serialu „Mannowie – Powieść stulecia” przyniosły mu nagrody Grimme. Wkrótce stał się jednym z najbardziej cenionych odtwórców postaci historycznych, takich jak hrabia Stauffenberg w filmie Jo Baiera o inicjatorze spisku przeciwko Hitlerowi. W 2004 roku zagrał jednego z architektów nazizmu Alberta Speera w trzyczęściowym serialu „Speer and Hitler: The Devil’s Architect”.
Ulrich Tukur (Anton Grubitz)
Urodzony w Viernheim w 1957 roku, przed rozpoczęciem studiów aktorskich w Stuttgarcie, utrzymywał się ze śpiewu i gry na akordeonie. W 1982 zagrał swoją debiutancką rolę w obrazie Michaela Verhoevena „Weiße Rose”. W 1986 roku prestiżowy magazyn „Theater heute” uznał go za najlepszego aktora teatralnego roku. Zagrał w szeregu ważnych dramatów historycznych: „Stammheim”(1986), „Odlotowy sekstet”(1997), „Bonhoeffer – sługa boży” (1999), „Sztuka wyboru” (2001) i „Amen” (2002). Wystąpił również w hollywoodzkiej wersji „Solaris” w reżyserii Stevena Soderbergha.
O twórcach:
Florian Henckel Von Donnersmarck (Reżyseria, scenariusz)
Urodził się w Kolonii w 1973 roku, a dorastał w Nowym Jorku, Berlinie, Frankfurcie i Brukseli. Po studiach w Leningradzie, rozpoczął naukę na oksfordzkim wydziale Nauk Politycznych, Filozofii i Ekonomii. Praktyką reżyserką stanowiła dla niego praca z Richardem Attenborough nad „Miłością i wojną”. Po studiach w prestiżowej Akademii Filmowo-Telewizyjnej w Monachium, napisał i wyreżyserował uhonorowane szeregiem nagród filmy krótkometrażowe „Dobermann” (1999), „Les mythes urbains” (2001) i „The Templar”. „Cudze życie” jest jego debiutem pełnometrażowym.
Hagen Bogdański (Zdjęcia)
Urodzony w 1965 roku w Berlinie studiował sztukę i fotografię na tamtejszym uniwersytecie. Pierwsze doświadczenia z pracą na planie filmowym zdobył grając niewielkie role w filmach młodzieżowych, np. „Die Sendung mit der Maus”. Po ukończeniu studiów asystował tak uznanym operatorom jak Xaver Schwarzenberger, Jürgen Jürges i Gernot Roll. Pracował przy ponad 30 filmach pełnometrażowych i telewizyjnych, zdobywając Kodak Advancement Prize za „Nie ma dokąd iść” na festiwalu kina niezależnego w Ourense. W 2005 roku otrzymał nominację do German Camera Prize za „Tatort: Minenspiel”.
Gabriel Yared (Muzyka)
Ceniony kompozytor i laureat Oscara, urodzony w 1949 roku w Bejrucie. Napisał muzykę do ponad 80 filmów (debiutem był „Ratuj się kto może” Jean-Luca Godarda), ale także komponował i aranżował piosenki dla Françoise Hardy, Mireille Mathieu, Gilberta Bécaud i Charlesa Aznavoura. Ostatnio stworzył ścieżki dźwiękowe do filmów „Zatańcz ze mną”, „Sylvia” i „Bon voyage” Za „Wzgórze nadziei” otrzymał nagrodę BAFT-y, za „Angielskiego pacjenta” Oscara i Złoty Glob. Kompozycje do „Kochanka” przyniosły mu Cezara. Nominację do Oscara otrzymała także muzyka do „Utalentowanego pana Ripleya”.
Występują:
Martina Gedeck……. Christa-Maria Sieland
Ulrich Mühe…….. Gerd Wiesler
Sebastian Koch…….. Georg Dreyman
Ulrich Tukur……. Anton Grubitz
Reżyseria.................... Florian Henckel von Donnersmarck
Scenariusz................... Florian Henckel von Donnersmarck
Produkcja…………........... Max Wiedemann
Produkcja ................... Quirin Berg
Zdjęcia........................ Hagen Bogdański
Muzyka....................... Gabriel Yared
Scenografia ................ Silke Buhr
CZAS TRWANIA: 137 min.
ROK PRODUKCJI: 2006
NIEMCY
DOZWOLONY OD LAT: 12
DYSTR.: MonolithPlus
EUROPEJSKIE NAGRODY FILMOWE 2006
NAJLEPSZY FILM
NAJLEPSZY SCENARIUSZ
NAJLEPSZY AKTOR
ZŁOTE GLOBY 2007
nominacja za
NAJLEPSZY FILM OBCOJĘZYCZNY
GERMAN FILM AWARDS 2006
7 STATUETEK, W TYM:
NAJLEPSZY FILM
NAJLEPSZY REŻYSER
NAJLEPSZY AKTOR
NAJLEPSZY SCENARIUSZ
Nagroda Publiczności na 22 WMFF
OSCAR 2007
"ŻYCIE NA PODSŁUCHU" w sieci!
|